Η συστροφή των όρχεων είναι μια εξαιρετικά επείγουσα κατάσταση, μια και διακόπτει την παροχή αίματος στο όργανο, προκαλώντας συνήθως αιφνίδιο και έντονο πόνο που μπορεί να συνοδεύεται με έμετο.  Ο όρχις συνήθως βρίσκεται σε υψηλότερη από την φυσιολογική του θέση, ενώ αργότερα εμφανίζεται οίδημα και ερυθρότητα τοπικά. Κάθε αιφνίδια επώδυνη διόγκωση του οσχέου στα παιδιά θα πρέπει να θεωρείται συστροφή του όρχεως μέχρις αποδείξεως του εναντίου και να αντιμετωπίζεται άμεσα.

Η συστροφή του όρχεως απαιτεί έγκαιρη χειρουργική επέμβαση μια και αν συνεχιστεί για περισσότερες από μερικές ώρες, μπορεί να βλάψει μόνιμα τον όρχι οδηγώντας ακόμη ως και την πλήρη νέκρωσή του. Προγνωστικούς  παράγοντες αποτελούν ο βαθμός συστροφής και ο χρόνος έναρξης των συπτωμάτων, αν και τα συμπτώματα κάποιες φορές δεν είναι έντονα. Ιδανικά πρέπει να αντιμετωπισθεί χειρουργικά ένα παιδί με συστροφή εντός του πρώτου 6-8ώρου, ενώ μετά τις 12 ώρες τα αποτελέσματα διάσωσης του οργάνου  είναι φτωχά. Γι αυτό οι γονείς πρέπει άμεσα μόλις παραπονεθεί το παιδί τους για πόνο στην περιοχή να αναζητήσουν την βοήθεια παιδοχειρουργου.

Η κλινική εξέταση θα θέσει την υπόνοια ή θα αποκλείσει την συστροφή, χωρίς απόλυτη βεβαιότητα πολλές φορές. Η κλινική εικόνα του οξέος /επώδυνου ημιοσχέου θα πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί από άλλες παθήσεις της περιοχής, κυρίως από την συχνή συστροφή των εμβρυϊκών αποφύσεων του όρχι (κύστη Morgagni), και άλλες με παρόμοια συμπτωματολογία  όπως η φλεγμονή (ορχεοεπιδιδυμίτιδα) ή η κάκωση. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος αποτελεί σημαντικό βοήθημα. Σε περιπτώσεις ακόμη και με φυσιολογικό υπερηχογράφημα (ανάλογα και με τον χρόνο έναρξης των συμπτωμάτων) δικαιολογείται η χειρουργική διερεύνηση για τον αποκλεισμό ή την διόρθωση πιθανής συστροφής.

Ο όρχις αποσυστρέφεται και καθηλώνεται σε σταθερή θέση. Αν είναι νεκρωμένος αφαιρείται, ενώ σε αμφίβολες καταστάσεις ζωτικότητας μπορεί να καθηλωθεί και να του δωθεί μια ευκαιρία πιθανής λειτουργικότητας με δυνατότητα αφαίρεσης σε δεύτερο χρόνο αν τελικά δεν διασωθεί.  Κατά την χειρουργική επέμβαση είναι φρόνιμο να καθηλωθεί και ο άλλος όρχις για να μην συστραφεί στο μέλλον.

Εάν το παιδί σας υποβληθεί σε αφαίρεση του  ενός όρχεως, μην τρομάζετε ή απελπίζεστε.  Το πιθανότερο είναι ότι θα μπορεί ακόμα να κάνει παιδιά και να έχει μια απόλυτα φυσιολογική ζωή. Θα χρειαστεί αργότερα στη ζωή του κατά την αφηβεία να τοποθετήσει ένα πρόθεμα-τεχνητό όρχι για να μην είναι αισθητή η απουσία του φυσιολογικού στον ίδιο και την σύντροφό του. Στην πραγματικότητα εάν το παιδί σας χάσει έναν όρχι, κανένας άλλος εκτός της οικογένειά σας και του γιατρού δεν χρειάζεται ποτέ να το μάθει.